ေဒနိကာလ ရခိုင့္ႏိုင္ငံေရးလူမွဳေရးနယ္ပယ္တိမွာ ျဖစ္ပ်က္နိန္ကတ္ေတ ရခိုင္အခ်င္းခ်င္းၾကားက မညီညြတ္မွဳအတြင္းျပႆနာတိေရ ၁၇၈၄ ခုႏွစ္ ဗမာပေဒသရာဇ္ဘုရင္ဘိုးေတာ္ေမာင္၀ိုင္း ရခိုင္ျပည္ကိုက်ဴးေက်ာ္၀င္ေရာက္မသိမ္းပိုက္ခင္ကာလက ရခိုင္အခ်င္းခ်င္းၾကားမွာ ျဖစ္ပ်က္ခေရ ပဋိပကၡတိနန္ ့လားပနာ ဆင္တူနိန္စြာကိုတြိရေရ။ ျပႆနာအစျပဳလာျခင္း၊ ျပႆနာကို ေျဖရွင္းဖို ့ၾကိဳးပမ္းကတ္ျခင္း၊ ျပႆနာကပီးလာေရ ဆိုးက်ိဳး၊ ေနာက္ဆုံး ရခိုင္ရုိ ့၏အခ်ဴပ္အခ်ာအာဏာနန္ ့ထီးနန္း ဆုံးရွုံးလားရျခင္းတိနန္ ့ ပတ္သက္လို ့ ေလ့လာသုံးသပ္ၾကည့္ရဖို ့ဆိုေက အေရးၾကီးေရ အခ်က္အလက္တိကို အဂုပိုင္တြိရေရ။

ႏိုင္ငံေရးဦးေဆာင္မွဳစြမ္းရည္အျပည့္အ၀ဟိပနာ ေဂါင္းေဆာင္မွဳအရည္အခ်င္းနန္ ့ျပည့္စုံခေရ သီရိသုဓမၼဘုရင္ (၁၆၂၂-၁၆၃၈) ကြယ္လြန္လားချပီးေရေနာက္ပိုင္း ရခိုင္ရုိ ့လူ ့အဖြဲ ့အစည္းေရ စည္းလုံးညီညြတ္ေရးအင္အား က်ဆင္းလာပနာ ျပည္တြင္းႏိုင္ငံေရး မျငိမ္မသက္ျဖစ္ပါလတ္ေတ။ အုပ္စုဖြဲ ့အားျပိဳင္မွဳတိေပၚပါလတ္ေတ။ ျပႆနာေရ အစုလိုက္အျပဳံလိုက္လာတတ္ေတဆိုေရ စကားအတိုင္း တဆက္တည္းမွာ စီးပြါးေရးအက်ပ္အတည္းတိနန္ ့ၾကဳံတြိပါလတ္ရေရ။ ႏွစ္ေပါင္းရွစ္ဆယ္ေလာက္ ရခိုင္ဘုရင့္ႏိုင္ငံ၏ စစ္ေရးနန္ ့စီးပြါးေရးအေျခခံအုတ္ျမစ္ တခုအျဖစ္ရပ္တည္နိန္ခေရ စစ္တေကာင္းဆိပ္ကမ္းကိုလက္လႊတ္ဆုံးရွုံးလိုက္ရေရေနာက္ပိုင္း ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရးနန္ ့ကုန္သြယ္ေရးတိပါ က်ဆင္းပါလတ္ေတ။ ေနာက္ဆုံး ကိုယ္ရုိ ့အထဲက ျပႆနာကို အေျဖရွာဖို ့မစိုင္းစားပဲ လူမ်ိဳးျခားျဖစ္ေတ ဗမာကိုလားပနာ အားကိုးမိျခင္းေၾကာင့္ ဘီစီ ၃၃၂၅ ကပင္စပနာထူေထာင္တည္တံ့ပါလတ္ေတ ရခိုင္ျပည္ေရ ေအဒီ ၁၇၈၄ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၃၁ ရက္နိမွာ ဗမာပေဒသရာဇ္နယ္ခ်ဲ ့ ရုိ ့၏ မတရားက်ဴးေက်ာ္သိမ္းပိုက္ျခင္းကို ခံလိုက္ရပနာ သီးျခားလြတ္လပ္ေတတိုင္းျပည္ဘ၀ကို လက္လႊတ္ဆုံးရွုံးလိုက္ရေရ။

အထက္က အခ်က္အလက္တိကို ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာၾကည့္ေက ရခိုင္ရုိ ့လူ ့အဖြဲ ့အစည္းၾကီးတခုလုံးကို လႊမ္းမိုးခ်ဴပ္ကိုင္ထိန္းထားနိန္ေရ အမ်ိဳးသားေဂါင္းေဆာင္တိ စိုင္ဆက္မျပတ္ မေပၚထြန္းလာျခင္း၊ အုပ္စုအားျပိဳင္မွဳကို ၾကား၀င္ေစ့စပ္ေျဖရွင္းပီးႏိုင္ေရ အုပ္စုႏွစ္ခုလုံးက ယုံၾကည္အားထားကတ္ျပီးေက သမာသမတ္က်ေရ အလယ္အလတ္လမ္းစိုင္နန္ ့တတိယအုပ္စုတစုမဟိချခင္း နန္ ့ သူတင္းကိုယ္တင္း သူျငင္းကိုယ္ျငင္းကို သူေလွ်ာ့ကိုယ္ေလွ်ာ့့ေျပာင္းပနာ အေရးၾကဳံလာေက အျမင္က်ယ္ေရ အမ်ိဳးသားတရပ္လုံးအက်ိဳးစီးပြါးကို ဦးတည္ပနာ လက္တြဲလားႏိုင္ေရ လမ္းေၾကာင္းကို မရြီးခ်ယ္ခကတ္ျခင္းတိကိုတြိရေရ။

ေဒနိထက္ထိ ႏိုင္ငံေရးပါတီအဖြဲ ့အစည္းတိၾကားမွာ ျပႆနာတိျဖစ္ေက ၾကား၀င္ညိွႏွိဳင္းအေျဖရွာဆုံးျဖတ္ပီးႏိုင္ေရ အလယ္အလတ္အုပ္စုတစု ရခိုင္ရုိ ့လူ ့အဖြဲ ့အစည္းမွာ မေပၚထြန္းသိမ့္စြာကို တြိျမင္နိန္ရေရ။ ရခိုင္တမ်ိဳးသားလုံးက ယုံၾကည္အားထားရေရ ရခိုင္ရုိ ့လူ ့ေဘာင္တခုလုံးကို လႊမ္းမိုးႏိုင္မွဳဟိေရ အမ်ိဳးသားေဂါင္းေဆာင္သစ္တိကိုေလ့ ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ပီးႏိုင္မွဳအားနည္းပနာ ေပၚထြန္းမလာႏိုင္သိမ့္လို ့ေျပာကတ္ရပါဖို ့။ ေနာက္ထပ္အားနည္းခ်က္တခုက ေအနိကာလရခိုင္သားတိေရ ျပႆနာကို ထိုင္ေျပာျခင္းမွာ ပိုလို ့အားသန္ပနာ အေျဖရွာဖို ့အပိုင္းကို ဦးစားပီးျခင္းနည္းနိန္သိမ့္ေရလို ့ ေ၀ဖန္ရဖို ့ထင္ပါေရ။ အက်ိဳးဆက္က ျပႆနာတိေရ ပိုလို ့ၾကီးလာပနာ ရခိုင္သားတိေရ ျပႆနာ၏သံသရာထဲမွာ လည္နိန္ကတ္ရျခင္းပင္ ျဖစ္ပါေရ။

က်ိန္းသီနိန္စြာတခုက ကမၻာ့ရြာထက္က လူ ့အဖြဲ ့အစည္းတိုင္းမွာ ျပႆနာကိုယ္စီကိုယ္ငွ ဟိကတ္ေတ။ အရာအားလုံးျပည့္စုံနိန္ေရ လူ ့ေဘာင္စြာ မဟိ။ ေျဖရွင္းဖို ့လိုအပ္ေတအေၾကာင္းအရာတခုခုနန္ ့ ရက္ျပတ္ရင္ဆိုင္နိန္ကတ္ရေရ။ ေအပိုင္ၾကဳံတြိနိန္ကတ္ရျခင္းကို အရင္းတည္ပနာ အေျဖထုတ္ဖို ့ၾကိဳးစားယင္းနန္ ့ လူ ့ ေဘာင္ေလာကကို တဆင့္ျပီးေကတဆင့္ဖြံ ့ျဖိဳးတိုးတက္လာစီေရ။ အေရးၾကီးဆုံးက ျဖစ္လာေရ ျပႆနာကို ဥပကၡာျပဳေရွာင္ဖယ္ပနာ မ်က္စိကိုစုံမွိတ္ျပီးေက လစ္လ်ဴမရွုမိစီဖို ့ပင္ျဖစ္ေတ။ လူတိ ဇာအတြက္ျငင္းခုန္ ရန္ျဖစ္နိန္ကတ္ေလ။ ဇာအေၾကာင္းအရာကို ပဓါနထားပနာ ေျပာနိန္ကတ္စြာေလ။ လူတိအေျဖရွာဖို ့ၾကိဳးစား နိန္ကတ္ေတ ျပႆနာ၏ရင္းျမစ္က ဇာခ်င့္လဲ။ ေအပိုင္ ျပႆနာကို ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာဆန္းစစ္ၾကည့္ပနာ အေကာင္းဆုံးအေျဖထုတ္ႏိုင္ျခင္းကရာ လူတိကို ျပႆနာ၏အရွင္သခင္ဘ၀ကို ပိုင္ဆိုင္လာႏိုင္ေအာင္ ဖန္တီးပီးေရ။ ျဖစ္လာေရ ျပႆနာကို ေၾကာက္ပနာ ရင္မဆိုင္၀ံ့ျခင္းက ျပႆနာ၏ေက်းကြ်န္ဘ၀ကို ေရာက္လားႏိုင္္စီေရ။

လူမ်ိဳးတူညီမွဳ၊ ကိုးကြယ္ေရ ဘာသာတူညီမွဳ၊ ျဖတ္သန္းလာေရ သမိုင္းေၾကာင္းတူညီမွဳ၊ ယိုင္ေက်းမွဳ ဘာသာစကားဓေလ့ထုံးတမ္းစိုင္လာတိတူညီမွဳတိ ေပါင္းစပ္မွ်၀ီထားေရ ဘုံအမ်ိဳးသားေရးလကၡဏာနန္ ့ညီညြတ္မွဳတိ ဟိေကေလ့ ျပႆနာျဖစ္လာေက ရခိုင္သားတိုင္းလိုက္နာက်င့္သုံးဖို ့ အားလုံးသေဘာတူညီခ်က္နန္ ့စံျပဳျပဌါန္းထားေရ စည္းမ်ဥ္းဥပေဒတရပ္မဟိျခင္းကေလ့ အားနည္းခ်က္တခုလို ့ဆိုကတ္ရဖို ့။ လူဆိုစြာ ဘက္လိုက္တတ္ေတသေဘာဟိလို ့ အားလုံး၏ဆႏၵနန္ ့အတည္ျပဳထားေရ ဘုံယုံၾကည္အားကိုးေလာက္ေတ တရားစီရင္ေရးမ႑ိဳင္တခုဟိျခင္းက အယင္ကထက္ ျပႆနာတိေျဖရွင္းေရးအပိုင္းကိုခ်ဥ္းကပ္ေရခါ ပိုျပီးေကလြယ္ကူလာစီဖို ့လို ့ထင္ေရ။ အမွန္တရားကို ေဒလူတိမပိုင္ အမွန္တရားကို အမွန္တရားကရာ ပိုင္ဆိုင္ေရအတြက္နန္ ့ အမွန္တရားကိုသီးျခားနိန္ရာတခုပီးပနာ လူတိမွာျဖစ္လာေရ ျပႆနာတိကို ဆုံးျဖတ္ပီးခိုင္းျခင္းက ပဋိပကၡေျဖရွင္းေရးအတြက္ ပိုလို ့အေထာက္အကူျဖစ္စီႏိုင္ဖို ့လို ့ယူဆမိေရ။ ဥပမာ- ရခိုင္အမ်ိဳးသားထုတရပ္လုံးကိုယ္စားျပဳတက္ေရာက္ေတ ညီလာခံမွာ လူထုပဋိဥာဥ္စာခ်ဴပ္တခုခ်ဴပ္ဆိုပနာ အမ်ိဳးသားညီညြတ္ေရး
နန္ ့အတြင္းျပႆနာေျဖရွင္းေရးအတြက္ အတည္ျပဳျပဌါန္းထားလိုက္ေက ရခိုင္အခ်င္းခ်င္းၾကားမွာ တရားမွ်တတန္းတူညီမွဳ
နန္ ့ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို တည္ေဆာက္လာႏိုင္ဖို ့လို ့ထင္ေရ။ ေယမွရာ တစုတစည္းတည္းဟိေရ အမ်ိဳးသားအင္အားကိုတည္ေဆာက္လာႏိုင္ပနာ လိုခ်င္ေရပန္းဖူးကို ဆြတ္ခူးလာႏိုင္ဖို ့လို ့ ယုံၾကည္လိုက္ပါယင့္။ ။ ။


ခိုင္ေအာင္ေအာင္
၂၇၊၀၄၊၂၀၀၉

အနာဂတ္လႈိင္းဘေလာ့မွ