ရကၡပူရတိုင္း ဓညဝတီရခိုင္ၿပည္ၾကီးတြင္ တူရိယာအနီၿဖင့္ ႐ွိပေဝသဏီကာလ ဒြါရာဝတီ ဝါသုေဒဝမင္းလက္ထက္ကပင္ စည္ေတာ္တီးလွ်က္ သုခုမအႏုပညာ႐ိုးရာကို နန္းတြင္းယဥ္ေက်းမႈအၿဖစ္ စတင္တီထြင္ ေပၚထြန္းလာခၿခင္းၿဖစ္ပါသည္။ ရခိုင္လူမ်ဳိး၊ ရခိုင္ၿပည္ဟု စတင္တည္ေထာင္ခေသာ ဥတၱရမဓူရၿမိဳ႕ေတာ္သည္ သာဂရမင္း၏ ညီေတာ္ ဥႆပရမင္းသည္(ကံသမင္း)၏ သမီးေတာ္ (ေဒဝဂမၻာ)မင္းသမီးႏွင့္ ထီးနန္းစိုးစံစဥ္ ထူးၿခားေသာ ဘုန္းသမၻာႏွင့္ၿပည့္စံုေသာ သားေတာ္တက်ိပ္႐ို႕ကိုဖြားၿမင္ေတာ္မူသည္။ ၎မင္းသား႐ို႕သည္ ဆင္ေၿပာင္ငါးစီးအားႏွင့္ ၿပည့္စံုေတာ္မူၾက၏။


၎မင္းသား႐ို႕မွာ ါသုေဒဝမင္း၊ ဗလေဒဝမင္း၊ သူရိယေဒဝမင္း၊ စႏၵာေဒဝမင္း၊ အဂၢိေဒဝမင္း၊ မစၥဳုဒေဒဝမင္း၊ ဝ႐ုဏၰေဒဝမင္း၊ ေရာဟေနယ်ေဒဝမင္း၊ ပဋမပ႑ိတေဒဝမင္း၊ အဂၤုရေဒဝမင္း ဟူ၍ သားေတာ္တက်ိပ္ႏွင့္ သမီးေတာ္အဥၨနေဒဝီ႐ို႔ ၿဖစ္ၾကသည္။ ၎ဝါသုေဒဝညီေနာင္ တက်ိပ္႐ို႕သည္ ဒြါရာဝတီ(အာကာပ်ံဝဲၿမိဳ႕သံတြဲ)ကို ေစာင့္ေယွာက္ေသာ ၿမိဳ႕ေစာင့္ဘီလူးမၾကီးရန္အား ႏွိမ္ႏွင္းၿပီးေသာ္ သိမ္းပိုက္စိုးစံေတာ္မူၾကလီသည္။

ထိုအခ်ိန္ကာလကပင္ ကႆပဘုရားသခင္သာသနာ ဆုပ္ကပ္ကာလၿဖစ္သည္။ ထိုအခ်ိန္ကာလတြင္ ဟိမဝႏၱာေတာၾကီး ေတာင္ၾကီးမ်ားထဲမွာ အလြန္ေက်ာ္ေဇာထင္႐ွားေသာ (ကု႑ရ)အိုင္ (သကၠဋဂူ)တြင္းၾကီးတြင္ ခိုေအာင္းနီေသာ ပုဇြန္ၾကီးတေကာင္သည္ မ်ားစြာၾကီးထြားသန္မာလွ်က္ လြန္စြာေၾကာက္မက္ဖြယ္ ေကာင္း ကာ သူ၏လက္မ (ၿခီမ) ႏွစ္ခုၿဖင့္ လာသမွ်ေသာ ရီသတၱဝါ၊ ကုန္သတၱဝါအေပါင္း႐ို႕အား ညႇပ္သတ္ၿဖတ္လွ်က္ သီစီရလီသည္။

ထိုကာလမၾကာၿမင့္မီ ဟိမဝႏၱာေတာၾကီးအတြင္း၌ အင္မတန္ခြန္အားဗလႏွင့္ၿပည့္စံုေသာ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ေကာင္းေသာ (ဆင္ဟတၳိ)ၾကီးတေကာင္သည္ ထင္႐ွားေပၚေပါက္လာ လီသည္။ ၎ဆင္ၾကီးသည္ အဆိုပါ (သကၠဋဂူ)တြင္ မင္းမူနီေသာ ပုဇြန္ေကာင္ၾကီးအား နင္းသတ္လွ်က္ လက္မ(ၿခီမ)ၾကီးႏွစ္ေခ်ာင္းကို ႏွာေမာင္းၿဖင့္ ခ်ဳိးဖဲ့ကာ ၿမစ္ထဲသို႔ပစ္ခ် လိုက္လီသည္။

ထိုအခါ လက္မၾကီးႏွစ္ေခ်ာင္းကို အသူရာမင္း ဆယ္ယူရဟိလီသၿဖင့္ စည္ၾကက္ကာတီး ခတ္လီရာ ၿငိမ့္ေညာင္းသာယာဖြယ္ အသံစံုၿဖစ္ေပၚလာလီသၿဖင့္ ထူးဆန္းစြာေသာ အသူရာနတ္စည္ေတာ္ကို သိၾကားမင္းက တိုက္ခိုက္သိမ္းပိုက္ကာ ယူေဆာင္လားခသည္။

က်န္ေသာ တေခ်ာင္းေသာ ပုဇြန္လက္မ(ၿခီမ)ၾကီးသည္ အစဥ္အတိုင္း ဂဂၤါၿမစ္ဖ်ားက တဆင့္ ပင္လယ္သို႔ေမ်ာပါလာၿပီးေသာ္ လီၿပင္းတိုက္ခတ္လီေသာေၾကာင့္ ဒြါရာဝတီ ၿမစ္ကမ္းနဖူး၌ ရီခ်ဳိးနီၾကကုန္ေသာ ဝါသုေဒဝမင္းညီေနာင္ တက်ိပ္႐ို႕သည္ ဆယ္ယူရဟိၾကလီကုန္၏။

ထိုပုဇြန္လက္မ(ၿခီမ) တကၠဋကို စည္ေတာ္ၾကက္လွ်က္ နန္းေတာ္တြင္တီးခတ္ၾကလီရာ အင္မတန္ထူးၿခားအံ့ၾသဖြယ္ေသာ သံစံုတီးလွ်က္ ေပၚထြန္းလာၿပီးေသာ္ သာယာၿငိမ့္ ေညာင္းဖြယ္ေသာ အသံစံုလင္စြာၿဖင့္ ေပၚထြန္းလာလီသၿဖင့္ အသံစည္ေတာ္ႏွင့္ ကိုက္ညီေအာင္ သာၿခင္း အၿခင္းမ်ားေဖာ္လွ်က္ သုခုမပညာေၿပာင္ေၿမာက္စြာၿဖင့္ စပ္ဆိုကာ သီဆိုက,ကြက္ထြင္ၿပီး (စည္ေတာ္ၾကီးကို စတင္တီးခတ္ၾကလီသည္။)

သို႔ၿဖစ္လီေသာေၾကာင့္ ရခိုင္ရာဇဝင္ေတာ္ၾကီးလကၤာ၌ ေအာက္ပါအတိုင္း ေဖာ္ၿပထားပါသည္။

(႐ိုးညြတ္ခပ္သိမ္း ရန္စစ္ၿငိမ္း၍ မုဒိမ္း၊ ဓားၿပ၊ ခိုးသူစသည္ လန္႔ထေၾကာက္ညႇင္း ရန္မ်ဳိးစင္မွ ေသာင္းခြင္ေၾကာ္ၾကား ထိုမင္းမ်ားတို႔ (႐ို႕) ေပ်ာ္ပါးၿမဴးဆန္း ၿမိဳ႕႐ႊင္ပ်ံ၌ ေၿခြရံမွန္ပ်င္း မ်ားလူ႐ွင္ (သွ်င္)ႏွင့္ ေန(နီ)က်င္ေပါင္း႐ုန္း ဇမၺဴလံုးကုိ သိမ္းက်ဳံးဆည္ရ အဖို႔ၿပဳ၍ တခုမၾကြင္း လုပ္ခြန္သြင္းလွ်က္ စံၿခင္းမ်ားစြာ ထိုအခါ၌ မည္သာေခၚထ ကု႑ရဟု အိုင္းမက္၌ဝယ္ ေၾကာက္မက္ဖြယ္သား၊ ၾကီးက်ယ္သန္လွ သကၠဇူလို(ပိုင္) ပြပြသမၻာ ဖူးငံုအာသာ၊ ပြင့္လာဘုန္းဟိ ဆင္ဟတၳိလွ်င္ နင္းဘိတန္းခိုး ႐ွတ္႐ွတ္(ယွတ္ယွတ္)က်ဳိးက စြယ္က်ဳိးဘိႏၷ ၿမစ္သို႔ခ်ေသာ္ လက္မထရံ မ်ဳိးေလထံု၍ ၾကိတ္ၾကိတ္ထိုခါ အသူရာတို႔(႐ို႕) မဟာသမုတ္ လႈိင္းခတ္ၿဖဳတ္က ဝရမ္ေရ(ရီ)ေၾကာင္း ဝင္ေလ(လီ)ေခ်ာင္းေသာ္ တေခ်ာင္းအၾကြယ္(ၾကြီ) ဆယ္ရဲေလ(လီ)၏။ ၿမဲတြယ္သည္မွ ဝွန္ေပါက္ၿပဲသား၊ စည္မစည္ၾကီး စည္သီရိဟု ၿပဳၿပီးကုန္မွ၊ ဝါသဝႏွင့္ ေတြ႔(တြိ႔)ၾကရန္ေမွ နတ္စစ္ေၿမ(ၿမီ)၌ ႐ႈံးေလ(ယႈံးလီ)ရကား ပါယ္စြန္႔သြား(လား)သား သိၾကားတမူ ရေလ(လီ)ယူမွ ဟိန္းဆူေက်ာ္ၾကား အလမၺဟု တြင္ထအမည္ သိနားလည္ေလာ့၊ ထိုစဥ္အမ်ဳိး အတူက်ဳိး၍ ေရ(ရီ)႐ိုးလယာ ေမ်ာၾကရာတြင္ ဂဂၤါၿမစ္ေၾကာင္း ပါေလ(လီ)ေသွ်ာင္း၍ တေခ်ာင္းကိုမူ ကၽြန္းဇမၻဴဝယ္ ရိပ္ၿဖဴေဆာင္းေဆာင္း တက်ိပ္ေပါင္းသား၊ မင္းေဇာ္ၿပီးဒသ သာဒကတို႔(႐ို႕)၊ ဒြါရာဝတီ ၿမိဳ႕ေတာင္ဆီဝယ္၊ နဒီၿမယဥ္ ကၿမဴစဥ္၌ ဝဲေရ(ရီ)ခ်မ္းၿမိဳက္၊ ဆယ္ခြာလိုက္ဝယ္၊ တန္႔ရိပ္ၿမည္လ်က္ ေၿမာက္စည္ၾကက္၍၊ မပ်က္တီးက၊ သံဝွန္းၿဖန္႔သည္၊ ဒီ(ေဒ)ကၽြန္းဇမၻဴ လႊမ္းပတ္တည္း။) ဟူ၍ပင္ပါဟိလီသည္။

သို႔ၿဖစ္ပါ၍ (စာ႐ြီးသူအနီၿဖင့္) ရခိုင္စည္ေတာ္ တီးခတ္ရန္အလို႔ငွါ ၿခီဆင္းရတုအၿဖစ္ ေအာက္ပါအတိုင္း ႐ြီးစပ္တင္ၿပအပ္ပါသည္။

(ရကၡမ႑ိဳင္ ၿပည္ရခိုင္ေလ ရခိုင္ညြန္႔ဖူး ၾကယ္ေသာက္႐ွဴးသို႔၊ ကြန္႔ၿမဴးဂုဏ္ေရာင္ ေသလာေတာင္ဆိုင္း၊ ၿပိဳင္းက႐ိုင္းတည္း၊ အံု႔မႈိင္းဝီဝီ၊ ကမ္းေၿခ(ၿခီ)ေဒသ၊ မ႑လဝယ္ ဝံသမ်ဳိးမွန္ တန္းခိုးလွ်ံ၍ ဝါသုေဒဝ ဒသပါတက ညီေနာင္လွတို႔(႐ို႕)၊ ဒြါရာဝတီ၊ ၿမိဳ႕သဂႌကို၊ စိုးစံပိုင္သ၊ ထိုစဥ္ကပင္၊ ပုဇြန္လက္မ ကု႑ဟု နာမထင္ေပၚ၊ ၿမတ္စည္ေတာ္ကို၊ ရာဇာရာဇ နရိႏၵႏွင့္ ဒလိႏၵဆံုး၊ တၿပံဳးၿပံဳး႐ႊင္၊ မဂၤလာခန္း၊ ရီစင္ၿဖန္း၍၊ ထံုးတမ္းစိုင္လာ၊ ခိုင္အမာေလ၊ ႐ိုးရာမပ်က္၊ ေဒနိမ့္ထက္တိုင္၊ တၿမိဳင္ၿမိဳင္ေက၊ ရခိုင္စည္ၿခင္း၊ သံသာညႇင္းၿဖင့္ မယြင္းဇာတိ သြီးမာန္ဟိေအာင္၊ ၾကံေဆာင္ရည္စူး၊ ၿမတ္စည္ေတာ္တီး ဗ်ာယ္ခတ္ေက (ၿဗိန္းေလး ေစာင္းေစာင္း ၿဗိန္း။၃)
……………….
ဝန္ခံခ်က္။ ။
သမိုင္းဆရာၾကီး ဓညဝတီ ေအာင္ေဇယ် ႐ြီးေရ “ရကၡပူရေၾကးမံုက်မ္း” (ဒုတိယအၾကိမ္ပုံႏွိပ္) စာအုပ္မွထုတ္ႏႈတ္၍ ွ မူရင္းၿမန္မာဘသာမွ ရခိုင္ဘာသာ သို႔ၿပန္ထားၿခင္းၿဖစ္ပါသည္။ (ၿခီ၊ ၾကြီ၊ ရီ ) အစဟိေရ ေဝါရတိရာၿဖစ္သင့္ေရလို႔ ေဒေဆာင္းပါးကိုၿပန္လို႔တင္ၿပသူအနီႏွင့္ယူပါသည္။ ယေကေလ့ မူရင္ရာဇဝင္လာ အတိုင္းသာ တင္ၿပလိုက္ပါသည္။ ရခိုင္သူ/သားတိုင္း ကိုယ့္စာပီကိုတန္ဖိုးထား ၿမတ္ႏိုးႏိုင္ကတ္ပါစီ။


(ဂနိန္႔ရခိုင္ျပည္ဘေလာ့မွ)