လူသားမ်ိဳးႏြယ္တခု ေလာကအလယ္မွာ တင့္တင့္တယ္တယ္နီထိုင္လားကတ္ဖို ့အ တြက္ ယင္းလူမ်ိဳးရို ့၏ ပိုင္နက္နီၿမီ ဘာသာစကား၊ စာပီ၊ ပညာရီး၊ စီးပါြးေရး၊ လူမႈေရး၊ ႏိုင္ငံရီးအစဟိေရ အၿခီခံအုဋ္ျမစ္တိအားလံုး အ ေရးႀကီးပါေရ။ ယင္းခ်င့္တိအားလံုးကို ၿခံဳပနာေျပာရပါေက ယိုင္ေက်းမႈဆိုစြာလူမ်ိဳးတမ်ိဳးအတြက္ အသက္သီြး ေၾကာျဖစ္ပါေရ။ ဇာေၾကာင့္လဲဆိုေက ယိုင္ေက်းမႈဆိုစြာေရ လူမ်ိဳးတမ်ိဳး၏ အသြင္အျပင္လကၡဏာကို အဓိက ေဖာ္ေဆာင္ပီးစြာျဖစ္ပါေရ။ ယင္းအျပင္ အႏုပညာလက္ရာတိ၊ ရိုးရာ ဓေလ့ထံုးတမ္းစိုင္လာတိ၊ သမိုင္းဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္တိအားလံုးလည္း အက်ံဳး၀င္ပါေရ။ လူမ်ိဳးတမ်ိဳးနန္ ့တမ်ိဳးကိုခဲြျခားေရနီရာမွာ ဂုနားကေျပာခေရ အခ်က္အလက္ တိကိုအၿခီခံပနာ ရခိုင္၊ ကုလား၊ ေအာက္သားဆိုၿပီးေက ျဖစ္လာကတ္စြာပါ။
၁၉၄၅ ခု၊ ဒုတိယကမၻာစစ္ၿပီးေရေနာက္ပိုင္းမွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုနန္ ့ ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စုၾကားမွာ စစ္အီးတိုက္ပဲြျဖစ္ေပၚခပါေရ။ ယင္းစစ္အီးတိုက္ပဲြ၏ အဓိကအေျခခံကေတာ့ အခ်ဳပ္အျခာပိုင္ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံနန္ ့တႏိုင္ငံအၾကားမွာ စစ္ရီးအရအတင္းအဓမၼ ၀င္ေရာက္တိုက္ခိုက္ဖို ့အဟန္ ့အတားတိ ဟိလာေရအတြက္ စစ္ရီး အစား မိမိ႐ို ့ယိုင္ေက်းမႈကို တျခားလူမ်ိဳး၊ တျခားႏုိင္ငံတိထဲမွာ လႊမ္းမိုးလာေအာင္ သိမ္မိြညင္သာစြာ ႀကိဳးစား ကတ္ျခင္းျဖစ္ေတလို ့ ဆိုႏိုင္ပါေရ။ ယင္းခ်င့္အျပင္ တျခားစီးပြါးေရး၊ လူမႈေရး၊ ႏိုင္ငံေရးနယ္ပါယ္တိမွာပါ အသာ စီးရေအာင္ အၿပိဳင္အဆိုင္ႀကိဳး စားခကတ္စြာျဖစ္ပါေရ။ ေယဒါေလ့ ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စုၿပိဳကဲြေရ ေနာက္ပိုင္း မွာ စစ္အီးတိုက္ပဲြစြာ ၿပီးဆံုးလားခယာလို ့ ကမၻာ့ျပည္သူအမ်ားစုက ထင္ျမင္ယူဆထားကတ္ပါေရ။
ယပိုင္ဆိုေက သူ႐ို ့တိထင္ျမင္ယူဆထားကတ္ေတပိုင္ ဟုတ္၊ မဟုတ္။ က်ေနာ္႐ို ့ ရခိုင္ျပည္ဖက္ကို တခ်က္ေခ် လားႀကည့္ကတ္ပါမယ္။ ရခိုင္ႏိုင္ငံေတာ္ႀကီး ေအာက္သားလက္ေအာက္ကို က်ေရာက္ေတအခ်ိန္ကပင္ ဂနိထိ ႏွစ္ေပါင္း(၂၂၄)ႏွစ္ေက်ာ္ အေျခအေနကို တခ်က္ေခ် မ်က္စိမွာ အယင္ျမင္ၾကည့္ကတ္စီခ်င္ပါေရ။ ေနာက္တခါ (၁၈၂၄-၁၉၄၂) ထိ အဂၤလိပ္လက္ေအာက္၊ (၁၉၄၂-၁၉၄၅) ဂ်ပန္လက္ေအာက္အ ေျခအေန၊ ေနာက္တခါ (၁၉၄၅-၁၉၄၇) အဂၤလိပ္လက္ေအာက္ အေျခအေန၊ ယၿပီးေက ဗမာ့ႏိုင္ငံေရးအ႐ႈပ္ေတာ္ပံု ေခတ္အဆက္ ဆက္ (ဖဆပလ၊ မဆလ၊ န၀တ၊ နအဖ) ႐ုိ ့ကို ခဲြျခားၾကည့္ကတ္စီခ်င္ပါေရ။
၁၉၄၅ ခု၊ ဒုတိယကမၻာစစ္ၿပီးေရေနာက္ပိုင္းမွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုနန္ ့ ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စုၾကားမွာ စစ္အီးတိုက္ပဲြျဖစ္ေပၚခပါေရ။ ယင္းစစ္အီးတိုက္ပဲြ၏ အဓိကအေျခခံကေတာ့ အခ်ဳပ္အျခာပိုင္ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံနန္ ့တႏိုင္ငံအၾကားမွာ စစ္ရီးအရအတင္းအဓမၼ ၀င္ေရာက္တိုက္ခိုက္ဖို ့အဟန္ ့အတားတိ ဟိလာေရအတြက္ စစ္ရီး အစား မိမိ႐ို ့ယိုင္ေက်းမႈကို တျခားလူမ်ိဳး၊ တျခားႏုိင္ငံတိထဲမွာ လႊမ္းမိုးလာေအာင္ သိမ္မိြညင္သာစြာ ႀကိဳးစား ကတ္ျခင္းျဖစ္ေတလို ့ ဆိုႏိုင္ပါေရ။ ယင္းခ်င့္အျပင္ တျခားစီးပြါးေရး၊ လူမႈေရး၊ ႏိုင္ငံေရးနယ္ပါယ္တိမွာပါ အသာ စီးရေအာင္ အၿပိဳင္အဆိုင္ႀကိဳး စားခကတ္စြာျဖစ္ပါေရ။ ေယဒါေလ့ ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စုၿပိဳကဲြေရ ေနာက္ပိုင္း မွာ စစ္အီးတိုက္ပဲြစြာ ၿပီးဆံုးလားခယာလို ့ ကမၻာ့ျပည္သူအမ်ားစုက ထင္ျမင္ယူဆထားကတ္ပါေရ။
ယပိုင္ဆိုေက သူ႐ို ့တိထင္ျမင္ယူဆထားကတ္ေတပိုင္ ဟုတ္၊ မဟုတ္။ က်ေနာ္႐ို ့ ရခိုင္ျပည္ဖက္ကို တခ်က္ေခ် လားႀကည့္ကတ္ပါမယ္။ ရခိုင္ႏိုင္ငံေတာ္ႀကီး ေအာက္သားလက္ေအာက္ကို က်ေရာက္ေတအခ်ိန္ကပင္ ဂနိထိ ႏွစ္ေပါင္း(၂၂၄)ႏွစ္ေက်ာ္ အေျခအေနကို တခ်က္ေခ် မ်က္စိမွာ အယင္ျမင္ၾကည့္ကတ္စီခ်င္ပါေရ။ ေနာက္တခါ (၁၈၂၄-၁၉၄၂) ထိ အဂၤလိပ္လက္ေအာက္၊ (၁၉၄၂-၁၉၄၅) ဂ်ပန္လက္ေအာက္အ ေျခအေန၊ ေနာက္တခါ (၁၉၄၅-၁၉၄၇) အဂၤလိပ္လက္ေအာက္ အေျခအေန၊ ယၿပီးေက ဗမာ့ႏိုင္ငံေရးအ႐ႈပ္ေတာ္ပံု ေခတ္အဆက္ ဆက္ (ဖဆပလ၊ မဆလ၊ န၀တ၊ နအဖ) ႐ုိ ့ကို ခဲြျခားၾကည့္ကတ္စီခ်င္ပါေရ။
ေခတ္မွီဖြံ ့ၿဖိဳးတိုးတက္ေတႏိုင္ငံတိမွာေတာ့ အေၾကာင္းအရာတခုကို ေလ့လာေရနီရာမွာ အခ်ိန္ကာလအတိုင္း အတာ(ရီတို)ကို ခ်ံဳ ့ႏိုင္သမွ်ခ်ံဳ ့ၿပီးေက ေလ့လာကတ္စြာ ကို တိြကတ္ရပါေရ။ (ဥပမာ - ၅ႏွစ္၊ ၁၀ႏွစ္၊ ၁၅ႏွစ္ စ သည္ျဖင့္) ေယဒါလည္း က်ေနာ္႐ို ့အနီနန္ ့ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ အေျခအေနမပီးေရအတြက္ လက္လွမ္း မီသေလာက္ကို ေလ့လာပနာ ျပန္လည္သံုးသပ္၊ ဆန္းစစ္ကတ္ရပါဖို ့။ ယင္းပိုင္ေလ့လာေရခါလည္း စာပီ၊ ဘာ သာစကား၊ ယိုင္ေက်းမႈအႏုပညာ၊ ရွိေဟာင္း အမြီအႏွစ္၊ ႐ိုးရာဓေလ့ ထံုးတမ္းစိုင္လာပဲြလမ္းသဘင္ အစဟိေရ စြာတိ တိုးတက္မႈ၊ ဆုတ္ယုတ္မႈတိကို တိြကတ္ရပါဖို ့ေယ။ ယင္းအခ်က္အလက္တိကို ဂနိက်ေနာ္႐ို ့မ်ိဳး ဆက္မွာ လက္လွမ္းမွီသေလာက္ မရွာဖြီ၊ မစုေဆာင္းႏိုင္ခဆိုပါေက ---- (နမိတ္မဟိ၊ နမာမဟိေရစကားကိုေတာ့ အကၽြန္မေျပာခ်င္ပါ။) ဇာျဖစ္လာဖို ့လဲဆိုစြာကို အားလံုးျမင္ေယာင္ကတ္ပါလိမ့္မယ္လို ့ ယံုၾကည္ပါေရ။
ယိုင္ေက်းမႈတိေပ်ာက္ကြယ္လို ့ လူမ်ိဳးပါေပ်ာက္လားခေရလူမ်ိဳးတိ အမ်ားႀကီးပါ။ ဥပမာ ဗမာျပည္ထဲက ပ်ဴလူ မ်ိဳးတိစြာ နာမယ္ေလာက္ရာၾကားဖူးကတ္ပါယာ။ ေအနိခါ ယင္းလူမ်ိဳးတိစြာ ရခိုင္ျဖစ္နီလား၊ ေအာက္သားျဖစ္နီ လားဆိုစြာကို မသိကတ္ပါယာ။ ေသခ်ာစြာတခုကေတာ့ ယင္းလူမ်ိဳးတိထက္ လူဦးေရအားျဖင့္ေသာ္၄င္း၊ အင္ အားအရေသာ္၄င္း အစစသာလြန္ေရလူမ်ိဳးတမ်ိဳး၏ ယိုင္ေက်းမႈအမ်ားႀကီးလႊမ္းမိုးခံရခပနာ ယင္းလူမ်ိဳးအျဖစ့္ တစိမ့္စိမ့္ အသြင္ေျပာင္း ၀င္ေရာက္ေပ်ာက္ကြယ္လားစြာကေတာ့ ေသခ်ာေပါက္ေျပာႏိုင္ပါေရ။
ေအနီရာမွာ ႀကံဳလို ့တခု သတိရလာပါေရ။ အကွၽြန္အေခ်ခါ အိမ္ရွိနားက မွတ္ပံုတင္ ႐ံုးထဲကို ရက္ျပတ္၀င္ထြက္ လားလာတတ္ပါေရ။ ယင္းခါက ယင္း႐ံုးထဲမွာကပ္ထားေရ ”ၿမီမ်ိဳ၍ လူမ်ိဳးမျပဳတ္၊ လူမ်ိဳမွ လူမ်ိဳးျပဳတ္မည္” ဆို ေရဆိုင္းပုဒ္စာသားအဓိပၸါယ္ကို ဂဃနဏ မသိခပါ။ ဂုျပန္စိုင္းစားၾကည့္မွ ၾကက္သီးျဖန္းျဖန္းထမိပိုင္တိြပါေရ။ ဂနိ လက္ဟိရခိုင္ျပည္မွာျဖစ္ပ်က္နီေရအေၾကာင္းအရာတိနန္ ့ ယင္းသူ႐ို ့(ေအာက္သား) ေျပာထားေရ စကား နန္ ့ ကိုက္ညီလား၊ မကိုက္ညီလား ဆိုစြာကိုတခ်က္ေခ် ျပန္သံုးသပ္ကတ္ပါ။
ယိုင္ေက်းမႈတခုက အျခားယိုင္ေက်းမႈတခုကို အသာအသာ ထိုးေဖာက္၀င္ေရာက္ လာစြာဟိေရပိုင္ အတင္းအ ဓမၼထိုးေဖာက္၀င္ေရာက္လာစြာတိလည္းဟိပါေရ။ မသိမသာခိုးေၾကာင္ခိုး၀ွက္ ခ်ဥ္းကပ္လာစြာတိဟိပိုင္ ၊ ေျဗာင္က်က်အတင္းအဓမၼခိုးယူနီ ကတ္စြာတိကိုလည္း မ်က္စိရွိမွာ ျမင္နီကတ္ရပါေရ။ ဂနိ ရခိုင္လူမ်ိဳး႐ို ့ ယိုင္ေက်းမႈကို က်ည္ဆံတလံုးေခ် အကုန္ခံစရာမလိုဘဲ ဓါးျမတိုက္ ခံနီကတ္ရပါယာ။ တခ်ိန္တည္းမွာ လူလည္း အမ်ိဳခံနီကတ္ရပါယာ။ ယင္းခ်င့္တိကို ကာကြယ္ဖို့အတြက္ အကၽြန္႐ို ့မွာ ရြီးစရာလမ္း အမ်ားႀကီးမဟိပါေယ။
ဆက္ၿပီးေက တင္ျပပါဖို ့သိမ့္ ----။
အမ်ဳိးအစား
ေဆာင္းပါး
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
0 မွတ္ခ်က္:
Post a Comment